| |
|
W okresie II wojny światowej, po zajęciu Rawy Ruskiej przez Niemców, od lipca 1941 r. istniał w koszarach Armii Czerwonej (w płd. zach. części miasta) obóz dla żołnierzy sowieckich, w którym przetrzymywano 18 tys. jeńców. Prawie wszyscy zmarli na tyfus lub z głodu i zimna. W marcu 1942 r. władze niemieckie zdecydowały o przekształceniu obozu w Stalag nr 325 dla francuskich (i belgijskich) jeńców wojennych internowanych w Niemczech, którzy próbowali ucieczki lub odmawiali pracy. Pierwszy konwój przybył do Rawy Ruskiej 13 kwietnia 1942 r. W styczniu 1943 r., więźniów przetransportowano do innych obozów, a Stalag 325 w Rawie Ruskiej został zlikwidowany (19.01.1943) i przeniesiony do Lwowa.
We Francji istnieje stowarzyszenie więźniów Rawy Ruskiej i ich rodzin Ceux de Rawa Ruska – Union nationale des déportés de Rawa Ruska.
Na odnowionym w 2002 r. cmentarzu francuskich jeńców wojennych umieszczono w 2003 r. w dolnej części pomnika nową tablicę z napisami w języku ukraińskim i francuskim. Uroczyste odsłonięcie pomnika miało miejsce 31 maja 2003 r.
|
------------ tekst francuski -------------
1942 - MÉMORIAL - 1944
DES PRISONNIERS DE GUERRE FRANÇAIS ÉVADÉS,
RÉSISTANTS ET JUIFS MORTS AU CAMP DE RAWA-RUSKA
ET SES SOUS-CAMPS, TUÉS EN ÉVASION, DISPARUS
ET MORTS DES SUITES DE LEUR DÉPORTATION.
------------- tekst polski ---------------
1942 - POMNIK PAMIĘCI - 1944
FRANCUSKICH JEŃCÓW WOJENNYCH ZBIEGŁYCH,
STAWIAJĄCYCH OPÓR I ŻYDÓW ZMARŁYCH W OBOZIE W RAWIE RUSKIEJ
I JEGO PODOBOZACH, ZABITYCH PODCZAS UCIECZKI, ZAGINIONYCH
I ZMARŁYCH NA SKUTEK DEPORTACJI.
------------------------------------------
Piśmiennictwo
- Le camp de représailles de Rawa-Ruska en Ukraine (camp 325) 1942–1944, http://rawa-ruska.net, [9.10.2008].
- Daniel Bilalian, Le camp de la goutte d'eau, Presses de la Cité, 1980.
- Paul Chevallier, Les chemins qui menaient à Rawa-Ruska, Edition des écrivains, 2000.
- Raymond Jarny, L'enfer de Rawa-Ruska, Presses de Valmy, 2000.
- Clément Luca, Rawa-Ruska, camp d'extermination, Compte d'auteur, 1983.
- E. Vanderheyde, Rawa-Ruska. Le camp de représailles des évadés Français par E. Vanderheyde dédicacé par le Général Giraud, Compte d'auteur, [akwarele].
Piotr Szucki, 10.10.2008
|
